“Nakşibendî dergâhıdır bu makam-ı dilküşâ
İşte meydân-ı muhabbet gel azizîm merhabâ”
Tek gayesi insanı Yaratıcı’sına sâlimen ulaştırmak olan bu nurlu yolların en önemlilerinden birisi de hiç kuşkusuz Nakşibendiyye yoludur. Kendisine kadar Hâcegân Yolu olarak bilinen tarîkatı Nakşibendiyye’ye dönüştürerek devam ettiren gönüller sultanı, velîler serdarı Hâce Muhammed Bahâuddîn-i Şâh-ı Nakşibendî (k.s.), günümüze kadar gelen ve yazının devamı için tıklayın…
Ticaretle meşgul olan bir ailenin çocuğu olarak 1145 yılında Harezm’in Hive şehrinde dünyaya gelen Ahmed, ilk tahsilini bu şehirde yaptı. Daha sonra, dinî ilimlerde derinleşmek gayesiyle ilmî yolculuklara başladı. Nişâbur, Tebriz, Hemedan, İsfahan, Mekke, İskenderiye gibi o dönemin ilim ve irfan merkezlerinde tahsil ve terbiyesine devam etti. Dinî ilimler ve özellikle hadîs ilmiyle yakından ilgilenen Ahmed b. Ömer, hocaları ve arkadaşlarıyla yazının devamı için tıklayın…
Bugün pek çok kimse tarafından bilinmese de Belh, ilim ve kültür tarihimize seçkin değerler yetiştirmiş bereketli bir şehirdir. Çok bereketli bir şehir; tıpkı Bağdat, Şam, Basra, Kûfe, Kahire, Buhara, Semerkand, Merv, Tus, Nişâbur ve Mehne gibi… Bu bereketli şehirlerden bazıları, tarih ırmağının hırçın dalgaları arasında kaybolup gitti. Birkaç yıl önce, Ebû Said Ebu’l-Hayr’ı yetiştiren yazının devamı için tıklayın…
Hamdi Tanpınar Mevlevîliğin oluşumu için şunları söyler… “Tarîkat olarak Mevlevîliği esas çizgileriyle Sultan Veled kurar. Fakat teşrifatı, nezaketi, terbiyesi, sülûkun ve âyinin erkânı tıpkı mûsıkîsi gibi daha sonraki zamanın, Osmanlı devrinin ve biraz da İstanbul’undur.”1 Kanaatimce üstadın kullandığı ‘biraz da İstanbul’undur’ tâbirini ‘özellikle İstanbul’undur’ şeklinde değiştirmek de mümkündür.
Mevlevîliğin kültürel gelişiminde başrolü oynadığına inandığım İstanbul’da söz konusu tarîkatın faaliyet merkezleri olan Mevlevîhânelerin mimârîsi iki ana başlık altında yazının devamı için tıklayın…
Hazret-i Şârih Şeyh İsmail b. Ahmed er-Rüsûhî el-Bayramî el-Mevlevî (ö. 1041/1631) Galata Mevlevîhânesi’nin yedinci postnişîni ve ‘İstanbul Mevlevîliğinin pîri’ şeklinde vasfedilmeye lâyık bir mürşid-i kâmildir. yazının devamı için tıklayın…
Modern şiirimizin seçkin isimlerinden Sezai Karakoç, Hızır’la Kırk Saat’te, İki Güneş’in arasındaki sırrı şöyle anlatır:
Şam’dayız
Mevlânâ ve Mesnevî
Muhyiddîn ve Yasîn
Şems ve Füsûs
Şems nasıl değiştirdi
Bengisu sarnıçlarından geçirerek
Mevlânâ Celâleddîn’i
Ve Yasîn bir delikanlı biçiminde
Ağır ölüm hastalığında
Nurunu Allah Resûlü’nden alan Hz. Mevlânâ, tasavvvvuf âlemini aydınlatan, İslâm’ın en parlak güneşidir. Güneş nur saçar, Mevlânâ ise ebediyet nurunu sunar. Sevgi kadar, nur kadar sonsuzdur o. Gök kubbeye armağan ettttiği ölümsüz deyişlerle, rengiyle, deseniyle sonsuz bir okyanustur Mevlânâ. Eserleri, tesiri, imânı, aşkı ve erişilmez san’atı ile peşinde bıraktığı silinmez izlerle, sonsuzluk saltanatına mührünü basmıştır o.
Hazret-i Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî Hicrî 604 Rebîü’l-evvel ayında (Miladî takvime göre 30 Eylül 1207) bugün Afganistan’ın sınırları içinde kalan Belh şehrinde başlayan dünya ömrünü yine 672’de (17 Aralık 1273 Pazar günü) Konya’da tamamlayarak âhiret âlemine intikal ediyor. Hazret-i Mevlânâ’nın babası, Hüseyin Hatibî oglu
Havf ve recâ (korku ve ümit), tasavvufî dünya görüşünün üzerine bina edildiği temel kavram çiftlerindendir. Buna göre, hakîkat menziline varmak üzere yola koyulan sâlikin hadefine varması, Allah’ın huzurundaki ideal tavrı gerçekleştirmesine, yani havf ve recâ hallerini belli bir dengede tutmayı başarmasına bağlıdır.
İnsanlık tarihinde iz bırakan her büyük insanın yetişme sürecinde olduğu gibi, bir velînin tekâmülünde de etkili rehber şahsiyetler bulunmaktadır. Kronolojik olarak söylenecek olursa, babasından sonra Hz. Mevlânâ üzerinde etkili olan zât mürşidi Seyyid Burhâneddîn Hazretleri’dir.
yazının devamı için tıklayın…